Tijdens het ONCOlogisch Treffen 2020 reikte Bart de Leeuw, voorzitter van het Nederlands KankerFonds voor Dieren, de Johan de Vos prijs uit aan Anneloes Andriessen. Deze prijs is een initiatief van Samenwerkende Diergeneeskundige Kankercentra (SKD) en NKFD voor de beste studentenscriptie op het gebied van oncologie bij gezelschapsdieren.

Anneloes is een masterstudent Diergeneeskunde en zij werkt naast haar co-schappen aan een onderzoeksproject waarin het ontwikkelen van een bloedtest voor de diagnostisering van kanker bij gezelschapsdieren centraal staat. Jaarlijks overlijden er 180.000 dieren in Nederland aan de gevolgen van kanker. Bij een vroegtijdige diagnose is er een kans op volledige genezing.
Daarom is het van belang dat er nieuwe methoden worden ontwikkeld die vroegtijdige diagnose van kanker mogelijk maken. Bij een vroege diagnose kan een behandeling eerder worden ingezet en de kans op slagen vergroten.

Kanker biomarkers

Samen met haar begeleiders Prof. Alain de Bruin en Dr. Laura Bongiovanni is Anneloes op zoek gegaan naar kanker biomarkers in het bloed van honden met kanker. Kanker biomarkers zijn eigenschappen van de tumor die in het bloed kunnen worden gemeten. In ons onderzoeksproject zoeken we specifiek naar biomarkers die aanwezig zijn in zogenaamde ‘extracellulaire vesicles’, kleine blaasjes in het bloed die afkomstig zijn van de tumor en die specifieke informatie bevatten over deze tumor.

Deze informatie (biomarker) verraadt de aanwezigheid van de kanker in het lichaam en helpt de dierenarts de diagnose te stellen en de juiste behandeling te kiezen. Via deze biomarkers kan de dierenarts het effect van de behandeling volgen en de uitkomst van de ziekte voorspellen. Voor het vinden van deze kanker biomarkers kijkt Anneloes naar de activiteit van genen die betrokken zijn bij de celdeling.

Een verhoogde activiteit van celdeling-gerelateerde genen zorgt ervoor dat kankercellen ongecontroleerd kunnen gaan delen. Hierdoor ontstaat een tumor. De mate van activiteit van celdeling-gerelateerde genen heeft invloed op de groei en eventuele uitzaaiingen van de tumor.

In haar onderzoek constateerde Anneloes dat de verhoogde activiteit van celdeling-gerelateerde genen in kankercellen weerspiegeld wordt in een verhoogde aanwezigheid van deze genen in de extracellulaire vesicles die worden uitgescheiden door deze kankercellen en in het bloed terecht komen. Omdat dit meetbaar is in het bloed, kan dit als kanker biomarkers gebruikt worden.

Het uiteindelijke doel van dit onderzoeksproject is het ontwikkelen van een bloedtest die onze kanker biomarker kan meten. Deze test kan vervolgens in de praktijk worden gebruikt om kanker te diagnosticeren en de vorderingen van behandelingen bij te houden.

Op dit moment werkt Anneloes alleen met patiënten materiaal van honden met kanker. Omdat ze de verhoogde activiteit van celdeling-gerelateerde genen (onze kanker biomarker) ook bij andere diersoorten met kanker zien, willen Anneloes en haar begeleiders dit onderzoek uiteindelijk uitbreiden naar andere gezelschapsdieren zoals de kat.

“Ik vond het erg leuk om de Johan de Vos prijs te winnen voor mijn master scriptie. Het was een mooie beloning voor het harde werk dat we hebben verricht. Daarnaast had ik ook de mogelijkheid een samenvatting van mijn master scriptie te presenteren op het ONCOlogisch Treffen 2020, waardoor ik dierenartsen die gespecialiseerd zijn in oncologie iets kon vertellen over dit mooie project”, aldus Anneloes. Nadat zij afstudeert als gezelschapsdierenarts, gaat Anneloes verder met het onderzoek om te promoveren. “Naast dat ik in de toekomst graag binnen het onderzoek werk, hoop ik ook mijn ultieme droom na te leven door mijzelf als dierenarts te specialiseren in de oncologie.”